- Страх. Ваша знаёмая баіцца свайго мужа, партнёра ці сваяка, імкнецца не расказваць яму пра нейкія рэчы ці падзеі з жыцця, перажывае, што можа чымсьці не ўгадзіць яму і выклікаць яго гнеў.
- Кантроль. Вы бачыце, што яна не можа выказаць нязгоду са сваім мужам, партнёрам ці сваяком, робіць толькі тое, што ён лічыць правільным, увесь час паведамляе яму, дзе і з кім яна знаходзіцца і чым займаецца. Магчыма, ён часта тэлефануе і піша ёй, і яна баіцца, што прапусціць хаця б адно паведамленне або адкажа на яго не адразу.
- Гісторыі. Прыслухайцеся да таго, што знаёмая расказвае пра свайго партнёра або сваяка. Калі яна часта згадвае яго «выбухны характар» або «круты нораў», кажа, што ён раўнівы або «занадта моцна» перажывае за яе — магчыма, гэта прычына насцярожыцца, нават калі яна сама гаворыць пра ўсё гэта з гонарам.
- Змены ў паводзінах. Калі ў вашай знаёмай рэзка ўпала самаацэнка, яна па невядомай прычыне стала сумнявацца ў сабе і крытыкаваць сябе без дай прычыны — магчыма, яна сутыкаецца з псіхалагічным і / ці фізічным гвалтам. Трывожным званком могуць стаць і іншыя змены — напрыклад, калі раней чалавек быў вясёлым і таварыскім, але зараз замкнуўся ў сабе і сумуе. Стан трывожнасці, размовы аб самагубстве — нават незнарок, з іроніяй — таксама могуць быць важнымі сімптомамі.
- Праблемы са здароўем. Калі ваша знаёмая раптам стала часта хварэць ці атрымліваць траўмы праз дзіўныя «няшчасныя выпадкі», магчыма, яна падвяргаецца гвалту. Таксама варта насцярожыцца, калі яна стала прапускаць працу часцей, чым звычайна, насіць закрытае адзенне не па сезону ці апранаць сонечныя акуляры ў памяшканні. Магчыма, яна імкнецца схаваць сінякі і ранкі.
- Ізаляцыя. Часта агрэсар імкнецца зрабіць так, каб пацярпелая перастала мець адносіны з сябрамі і блізкімі — так яна становіцца слабай, яе лягчэй кантраляваць. Калі ваша знаёмая стала радчэй бачыцца з сябрамі і сваякамі, ці ўсюды ў кампаніі з’яўляецца з партнёрам ці мужам, нават калі гэта не зусім дарэчы — магчыма, ён яе кантралюе. Нават ён можа абмежаваць яе доступ да грошай, аўтамабілю ці крэдыткам.
Што рабіць?
Некаторыя з гэтых праяўленняў могуць быць і не звязаныя з гвалтам. Магчыма, ваша знаёмая ўсюды з’яўляецца з мужам, таму што жадае праводзіць з ім больш часу, ці стала часцей сумнявацца ў сабе з прычыны няўдачы на працы. Але калі вы бачыце адразу некалькі прымет, калі вы заўважылі ў яе сінякі і калечанні — не бойцеся загаварыць пра гэта. Маўчанне ўсіх тых, хто яе акружае можа каштаваць ёй жыцця.
Пачніце размову асцярожна. Дачакайцеся моманту, калі вы застанецеся сам-насам — наўрад ці пацярпелая захоча абмяркоўваць сваю сітуацыю ў прысутнасці іншых людзей. Раскажыце, якія прыкметы вас насцярожылі, скажыце вашай знаёмай, што вы за яе хвалюецеся. Растлумачце, што вы будзеце трымаць у сакрэце ўсё тое, што яна вам скажа.
Не настойвайце. Калі ваша знаёмая кажа, што ёй не патрэбна дапамога, не трэба патрабаваць ад яе. Лепш скажыце, што яна можа звярнуцца да вас у любы момант, калі нешта спатрэбіцца — вы заўсёды будзеце гатовы пагаварыць і дапамагчы.
Не давайце парад. Магчыма, вам здаецца, што вы сапраўды ведаеце, што трэба рабіць вашай знаёмай, каб выбрацца са складанай сітуацыі. Але з боку лёгка рабіць вывады, не ведаючы ўсіх абставін. Прапануйце пацярпелай дапамогу і падтрымку, але ні ў якім разе не спрабуйце вырашаць за яе, што трэба рабіць. Параду можна даць толькі ў тым выпадку, калі яна сама папрасіла яе.
