01. Не заставайцеся сам-насам з чужымі людзьмі
Злачынцы могуць выдаваць сябе за валанцёраў ці прадстаўнікоў улады. Нават калі чалавек кажа, што ён паліцыянт ці прадстаўнік, які дапамагае арганізацыі, будзьце пільнымі. Сустракайцеся з ім толькі ў людных месцах. Загадзя паведамляйце блізкім ці тым, каму вы давяраеце, аб сваіх планах і месцазнаходжанні. Калі ў вас ёсць смартфон, вы можаце трансляваць ім вашу геалакацыю.
02. Удакладняйце дадзеныя
Калі чалавек кажа вам, што ён паліцыянт або валанцёр, патрабуйце ў яго паказаць вам дакументы. Фатаграфуйце іх або перапісвайце асабістую інфармацыю. Не саромейцеся гэтага рабіць і не бойцеся. Калі чалавеку няма чаго хаваць і ён сапраўды жадае вам дапамагчы, ён не адмовіцца.
03. Правярайце ўсю інфармацыю
Калі чалавек кажа, што працуе ў якой-небудзь арганізацыі, пашукайце яе сайт у інтэрнэце, патэлефануйце па афіцыйным нумары і ўдакладніце, ці сапраўды ваш суразмоўца мае да яе дачыненне.
04. Давярайце сабе
Калі чалавек здаецца вам падазроным і настойліва прапануе дапамогу, не згаджайцеся — ветліва падзякуйце і пад любой маркай паспрабуйце адыйсці ад яго.
05. Нікому нічога не аддавайце
Заўсёды трымайце пры сабе свае дакументы і тэлефон. Калі вас просяць паказаць дакументы, паказвайце іх са сваіх рук і моцна трымайце. Калі чалавек прадстаўляецца валанцёрам і кажа, што яму трэба ўзяць ваш дакумент, каб аформіць білет, візу ці любыя дакументы, — не аддавайце яго.
Калі вы размаўляеце з паліцэйскім ці памежнікам, ён мае права папрасіць, каб вы далі яму дакументы. Пераканайцеся, што гэты чалавек — той, за каго сябе выдае. Паглядзіце яго дакументы, запішыце дадзеныя. Калі ён узяў ваша пасведчанне асобы, будзьце побач з ім. Прапануйце яму паглядзець на пасведчанне з вашых рук. Калі ён просіць яго, каб аформіць якія-небудзь дакументы, прапануйце яму ксеракопію.
06. Абараняйце дадзеныя ў тэлефоне
Калі чужы чалавек патрабуе, каб вы разблакавалі і паказалі яму тэлефон — не згаджайцеся. Загадзя абараніце тэлефон паролем, так, каб незнаёмец не мог яго разблакаваць.
Тое, што змяшчаецца ў вашым тэлефоне, могуць праверыць на мытні — у памежнікаў ёсць на гэта права. Лепш перанесці ўсю інфармацыю, якую вы хочаце засцерагчы, у воблачнае сховішча.
07. Правярайце вадзіцеля і гаспадароў кватэр
Калі ў вас ёсць дамоўленасць з малазнаёмым чалавекам аб тым, што ён кудысьці адвязе вас на машыне, суправодзіць вас, ці прыме ў сябе дома, абавязкова папытаеце, каб ён загадзя даслаў вам сканы ці фатаграфіі сваіх дакументаў і кантактныя дадзеныя.
Усю набытыю інфармацыю перадайце сваякам, сябрам або любым правераным людзям, якія гатовы дапамагчы вам у выпадку небяспекі.
Таксама паведаміце ім, куды вы едзеце і як можна з вамі звязацца. Чым больш людзей вы паставіце ў вядомасць аб сваіх планах, тым лепей. Калі ў вас ёсць смартфон, транслюйце ім сваю геалакацыю ў рэжыме рэальнага часу.
08. Загадзя заручыцеся падтрымкай
Калі вы кудысьці едзеце або застаецеся дома ў малазнаёмага чалавека, дамаўляйцеся з сябрамі або з тым, каму давяраеце, аб тым, што вы будзеце на сувязі ў пэўны час. Прыдумайце кодавае слова ці фразу, якую вы скажаце ў выпадку, калі вам патрэбна будзе дапамога. Вывучыце на памяць ваш нумар тэлефона і нумар таго чалавека, з якім вы дамовіліся быць на сувязі.
Дамовіцеся з вашай даверанай асобай, што рабіць, калі вы не патэлефануеце ў абумоўлены час. Напрыклад, чалавек можа сам патэлефанаваць вам, звязацца з валанцёрамі, якім вы давяраеце, ці патэлефанаваць у паліцыю.
09. Вывучыце экстраныя нумары
Даведайцеся, як аператыўна звязацца з паліцыяй у краіне, дзе вы знаходзіцеся. Запомніце нумар. Тэлефануйце па ім у выпадку небяспекі.
На смартфонах iOs і Android ёсць функцыя экстранага выкліку, якая дапамагае хутка звязацца з даверанымі людзьмі. Вось як яе наладзіць:
Для iPhone:
- Перайдзіце ў настройкі. Абярыце «Экстранны выклік-SOS»;
- Націсніце на кнопку «Наладзіць кантакты на выпадак надзвычайнага становішча»;
- У раздзеле «Кантакты на выпадак надзвычайнага становішча» зазначце адзін або некалькі кантактаў сваякоў або давераных людзей, якія могуць атрымліваць апавяшчэнні аб экстранай сітуацыі.
Для Android:
- Перайдзіце ў настройкі. Абярыце «Карыстальнікі і ўліковыя запісы» (у некаторых версіях Android — проста «Карыстальнікі»).
- Абярыце «Дадзеныя для экстраных выпадкаў» і ўкажыце патрэбныя кантакты.
10. Не заставайцеся ў небяспечным месцы
Калі гаспадар дома, валанцёр ці вадзіцель спрабуе схіляць вас да любых падазроных дзеянняў, настойвае на чым-небудзь, — вам трэба пад любой падставай паспрабаваць пайсці ў бяспечнае месца і звязацца з валанцёрамі ці знаёмымі, якім вы давяраеце. Калі вы знаходзіцеся ў дарозе, можна сказаць, што вам трэба ў туалет, і патэлефануйце надзейнаму чалавеку, калі вас ніхто не будзе чуць.
Усё гэта патрэбна зрабіць неадкладна, калі чалавек прымушае вас уступіць з ім у сэксуальную сувязь, выканаць якую-небудзь працу ці аддаць яму дакументы ці рэчы.
11. Кааперуйцеся
Пастарайцеся не заставацца ў адзіноце. Збірайцеся ў невялікія групы з іншымі дзяўчатамі, якія апынуліся ў падобнай сітуацыі. Шукайце жыллё разам, дамаўляйцеся паведамляць адзін аднаму аб сваіх планах. Калі ў вас ёсць знаёмыя мужчыны, якім вы давяраеце і якія могуць прыйсці на дапамогу, заручыцеся іх падтрымкай і заставайцеся з імі на сувязі.
12. Памятайце аб прысутнасці дзяцей
Калі з вамі маленькае дзіця, ён можа выпадкова выдаць злачынцам вашыя планы, асабістую інфармацыю або расказаць, пра што вы гаварылі з сябрамі і даверанымі асобамі. Пастарайцеся не абмяркоўваць пры дзецях свае планы або апаскі.
